 |
üretkenlik |
|
dizin |
|
konular |
|
arama |
|
bookmark |
|
 |
|
|
|
|||||||||||
|
| |||||||||||||
|
|
|
| |||||||||||
| |||||||||||||
| |||||||||||||
|
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
ERP Nedir? Ne Değildir?Selçuk Korkmaz (ABAS Bilgi Sist. A.Ş.) Üretim işletmesi yönetiminde kavram kargaşasına karşı tanımlar; APICS AMERICAN PRODUCTION & INVENTORY CONTROL SOCIETY and IRMS INTEGRATED RESOURCE MANAGEMENT SOCIETY dünyada kabul edilen CPIM CERTIFIED IN PRODUCTION and INVENTORY MANAGEMENT ve CIRM CERTIFIED in INTEGRATED RESOURCE MANAGEMENT üretim yönetimi sertifikalarını vermektedir. Bu kurumlar tarafından yapılmış, dünyada kabul görmüş tanımlar şunlardır: Lojistik: Malzemelerin tedarikçiden son tüketiciye akışının organizasyonudur. Bu süreçte, tedarikten üretime ve envanter kontrolden dağıtıma bütün işlevler ve etkin bir enformasyon akışı ve müşteri gereksinimlerine tam olarak uygunluk talepleri yer alır. Tedarik Zinciri Planlaması (SCP Supply Chain Planning): En baştaki hammaddeden başlayarak, üretilmiş ürünlerin nihai tüketimine uzanan zincirde yer alan tüm tedarikçi-kullanıcı kuruluşları birbirine bağlayan süreçtir ve bir kuruluşun, ürünleri üretmesini ve müşteriye hizmetleri sağlamasını mümkün kılan kendi içinde ve dışında yer alan tüm işlevlerden oluşur. Kurumsal Kaynak Planlaması (ERP-Enterprise Resource Planning): Üretim işletmeleri için geliştirilmiş bir dizi işletme uygulamasına verilen genel addır. Bu uygulamalar çeşitli işletme alanlarının belli bir denge içinde yönetilmesi için geliştirilmiştir. Üretim işletmelerinin finans, üretim ve dağıtım işlevlerinin dengelenmesi, bu kuruluşların dünya ölçeğinde kaliteye ulaşmaları için hayati önem taşımaktadır. Bütünleşik Kaynak Yönetimi (IRM Integrated Resource Management): Bir örgütün kaynaklarının, rekabetçi ürünler ve hizmetler üretmek ve iletmek için entegrasyonu ve etkin yönetimi.
ERP Nedir, Ne Değildir?APICS'in ERP tanımına geri dönersek, "Üretim işletmeleri için geliştirilmiş bir dizi işletme uygulamasına verilen genel addır. Üretim işletmelerinin finans, üretim ve dağıtım işlevlerinin dengelenmesi ve yönetilmesi için geliştirilmiştir." Bir ERP sisteminin unsurlarına baktığımızda ilk dikkatimizi çeken şey, bu tanımda "Enterprise Resource Planning" adına referans teşkil edecek hiçbir unsur yoktur: ne "girişim", ne "kaynak" ne de "planlama" bu tanımda yer almamaktadır. Garip bir şekilde, adı ve hedefi sadece kendinden menkul bir konsept ile karşı karşıyayız. Zaten tanımda geçen "bir dizi" belirsiz uygulama nitelemesi de, bir konseptten ziyade, daha çok, ERP sunucularının kendi marketing fırsatçılıklarına uygun şekilde isimlendirdikleri, içerikleri birbirinden çok farklı ürünlerle karşı karşıya olduğumuzu düşündürüyor. Bu "opportinity-based" marketing taktiklerinin en son örneğini, dünyada ERP pazarını paylaşan üç büyüklerin KOBİ'lere atmaya çalıştıkları çengelde görüyoruz. Dünyanın büyük şirketlerini bitirdikten sonra, şimdi sıra KOBİ'lere geldi. Aynı sistemler için, yıllarca süren uygulamalar yerine, birden hızla yerleştirilen yeni metotlar (!) geliştiriliverdi ve milyonlarca dolarlık lisanslar ve danışmanlık ücretleri yerine, birdenbire, bir kaç yüz bin dolarlık fiyatlara düşüldü. İnsan ister istemez, önceki müşteriler mi kazıklandı, yoksa KOBİ'ler mi aldatılacak diye düşünüyor. Tanımda "üretim işletmeleri" geçmesine rağmen, mağaza işletmecilerine ERP satıldığını görünce, "enterprise" tabirinin bilinçli olarak, odaklanmamanın bir kalkanı olarak, içine kim önünüze gelirse atabileceğiniz bir fırsat havuzu olarak seçildiğini anlıyorsunuz. Türkçedeki karşılığı "kurum" bu amaca, havuzu neredeyse okyanusa dönüştürecek şekilde hizmet ediyor: "Ne olursan ol gel! İster üretim, ister dağıtım, ister non-profit, ister bilmem ne! İlkesizliğin bu kadarına pes doğrusu. Ülke, köpeksiz köye dönmüş, önüne gelen emperyal güç değneksiz geziyor. Konuya açıklık getirebilecek değerlendirmeleri ve analiz çalışmalarını bekleyebileceğimiz akademik kurumlarımız, bilimi bir yana bırakmış, jakoben devrimci bir iştahla öğrencilerini yemekle meşgul! Sektörel basın ise, hala "promotion-blatt" imajını telafi edecek insan kaynaklarıyla yapılanamıyor (istisnalar kaideyi bozmaz). Üretim işletmelerinde, finans, üretim ve dağıtım işlevlerini dengeleyerek yönetmek için gerekli entegre bilgi akışını hedeflemiş bir sistemi, sanki bir finansal yönetim sistemi, sanki bir üretim takip sistemi, sanki bir dağıtım yönetim sistemi gibi sunamazsınız. Çünkü o, işletmedeki bu fonksiyonların birbirinden kopuk, ada çözümlerle yerine getirilmesine karşı, bir entegrasyon alternatifi olarak çıkmıştır. ERP'nin parçaları kendisi değildir. Modüler yapı, onun modüllerine indirgenebileceği anlamına gelmez. Sadece, yerleştirmenin modüller bazında yapılabileceği anlamına gelir. Modüllerinden bazısının uygulandığı yerler, ERP kullanıcısı referanslar olarak sunulamaz. Bu inkârın inkârıdır. Kurdukları lojistik modüllerini SCP olarak duyuranlara hiç girmek istemiyorum; hele yüz kişiyle, 9 ayda yerleştirdikleri muhasebe modülünü, "üç ay gibi kısa bir süre" olarak lanse edenlerin sektör yayınlarında, hiç irdelenmeden yer almasının vebalini takdirini okuyuculara bırakıyorum. Global rekabet altında varoluş kavgası veren kuruluşların, kısa zamanda çözmeleri gereken verimlilik, kalite, maliyet, yönetim etkinliği v.b. alanlarına ilişkin sorunların yığılması sonucu stres altında gelişigüzel seçimlerde bulundukları gözlenmektedir. Hâlbuki belirtilen alanlardaki çabalar, gereksiz kaynak israfı bir yana, kurumsal düzeyde kapsayıcı, vazgeçme maliyeti yüksek yatırımlarla da bağlantılı olabilir. Bu nedenle, kuruluşların bu alanlardaki kararlarına destek olacak, bilgilendirme, sınıflandırma ve değerlendirme (evaluation and rating) sistemlerine gerek vardır. Dünyada bu konuda oluşmuş bilgi kaynaklarının Türkiye'de aynen alınması yanıltıcı olabilmektedir. Dünyanın nerdeyse her tarafında binlerce personeliyle yüzlerce kuruluşa hizmet verdiği savındaki bir firmanın Türkiye'deki varlığı tek kişiden ibaret olabiliyor. Bu bulanık suda balık avcılarını deşifre etmenin tek yolu vardır: ülkede sunulan, yönetim kaynakları olarak niteleyebileceğimiz bu sistem, metot, yazılım, eğitim ve konseptleri değerlendirip, gelişigüzel ilan edilen içeriklerini, pazarlama amaçlı markalar ve uyduruk kavramlardan arındırıp, ortak bir tanım katalogu içine yerleştirecek bir oluşum. MARP; MANAGEMENT RESOURCE PLANNING (YÖNETİM KAYNAKLARI PLANLAMASI) dediğim bu alanı tanımlayacak bir oluşum olarak "Industrial Engineering" adındaki Internet sitesini oluşturuyoruz. Üniversitelerin gerek akademisyenler ve gerekse öğrencileriyle, bu alanlardaki çalışmalarda önemli ölçüde ve yetkin katkıları şarttır. Bu konuda en güvenilir çalışmalar ancak onların yer aldığı yapılar tarafından üretilebilir. Aşağıdaki liste kısa bir taramadan sonra oluşmuştur. Bu alanların bazıları milyon dolarlara varan, bir kaç yıl süren yatırım demektir.
Bu alanlarda sunulan yüzlerce, niteliksiz, bazıları "çıplak krala hayali elbise biçen" vakit kaybı yazılım, eğitim ve seminer vardır. Kurumların iyi niyetle ve yüksek beklentilerle ayırdıkları yazılım, eğitim ve danışmanlık fonları, bazı yönetici ve işadamı snoblukları da istismar edilerek talan edilmektedir. Bu gidişi kontrol etmek bir yana, hiç olmazsa izleyebilmek için, bu konuda bilgi ve değerlendirme merkezi olacak bir otoritenin oluşturulmasını hedefleyen bu Internet sitesi herkesin, gerek dürüst sunucu, gerekse tüketici olarak katkısını beklemektedir. Bu bilgi merkezine deneyimlerinizi iletin. Bu merkez, veri tabanları teşkil edecek, değerlendirme kriterleri belirleyecek ve gerek periyodik ve genel amaçlı, gerekse de istek üzerine ve özel amaçlı raporlar üretecektir; kuruluşların talebi üzerine mevcut durum analizi yapacak, çözüm alternatiflerini belirleyecek ve yürüyen projeleri denetleyecek bir danışmanlık hizmetini tanımlayacak, sertifikalandıracak ve başvurularda bu danışmanları önerecektir; sertifikalı danışmanlar hakkındaki şikâyetleri kaydedecek, inceleyecek ve gerektiğinde sertifikayı iptal edecektir. Bu yapılanma tamamen bir sermaye şirketi niteliğinde oluşacak ve tüm çözüm alanlarından, mümkün en geniş katılıma açılacak, tekelci oluşumlara daha başından set çekecektir. Endüstri örgütlerinin (TUSİBAK, TÜSİAD, MÜSİAD, TOBB, TÜGİK, İŞHAD v.b.) desteğiyle, hizmet alanların da katılımı muhakkak özendirilecektir (örneğin katılımcıya daha ucuz bilgi ve hizmet aktarımı). Non-profit yapılanmaların (KALDER, KOSGEB, TTGV, TÜBİTAK, TSEK v.b.) istişaresi sağlanacaktır. Böylece, non-profit örgütlenme sakıncaları giderilirken, tarafların birlikte diyalog içinde tanımladıkları ürün, fiyat ve kalite sağlanacaktır. Ülke kaynaklarının israf ve talan edilmesinin sosyal maliyeti, uzun vadede herkes tarafından, enflasyon, çeteler, gerilim ve istikrarsızlık olarak ödenmektedir. Yamyam ülke görüntüsünü düzeltmek için herkesin katkısı şarttır.
Kaynak: "ERP Nedir? Ne Değildir?", Korkmaz, Selçuk., Otomasyon Dergisi, Kasım 1998, syf. 146-149 Alıntı referansı: Korkmaz, Selçuk., "ERP Nedir? Ne Değildir?", /sayfa/Selcuk_Korkmaz-ERP_Nedir_Ne_Degildir.html , Temmuz 2007 Arama önerileri: ERP, kaynak kullanımı, stok yönetimi, enterprise resource management, kurumsal kaynak yönetimi, sanayide verimlilik, optimizasyon, etkililik,
© 2000-2008 |
|
;)