Beyin Göçü Durulmuyor

11 Haziran 2006

Maddi yetersizlikler, işsizlik ve yeterli imkanların sağlanamaması gibi sebeplerden dolayı Türkiye'nin elinde tutamadığı bilim adamlarımız, ABD ve Avrupa ülkeleri tarafından sahipleniliyor. Türkiye'de, 1960'larda doktorların terk etmesiyle başlayan beyin göçünün ülkenin  bilimsel ve teknolojik çalışmalarda geri kalmasına neden olduğu belirtildi.

Vasıfsız insan göçünü önlemek için çok sert tedbirlere başvuran batılı ülkelerin, yaptıkları bilimsel ve teknolojik çalışmalarla kendilerini kabul ettiren bilim adamlarının ülkelerine yerleşmesi için her türlü kolaylığı sağlaması dikkat çekiyor.

Niye gidiyorlar?

Düşük ücret politikası, vergi oranlarının yüksek olması, gelecek endişesi, üniversite mezunlarının iş bulamaması, mezun oldukları bölümlerin dışında bir iş sahasında çalışmak zorunda kalmaları beyin göçünün önemli etkenleri arasında yer alıyor.

Kayırmacılık, Ar-Ge çalışmalarına yeterli kaynağın ayrılmaması, bilim ve teknolojiye değer verilmemesi, fikir üretiminin, buluşun paraetmemesi ve desteklenmemesi de beyin göçünü  tetikliyor.

Zakkumcu doktor örneği

Türkiye'de "Zakkumcu Doktor" olarak tanınan Dr. Ziya Özel, çeşitli suçlamalarla karşılaştıktan sonra ABD'ye göç etti. 1992'de ABD'den zakkumdan elde edilen "Oleander" maddesinin bağışıklık sistemini güçlendiren etkisi üzerine patent alan Dr. Özel, 1995'te bu konudaki araştırma haklarını bir ABD firmasına sattı.

Cleveland Kanser Kliniği'nde gerçekleştirilen ve zakkumdan elde edilen hammaddenin tümörlere karşı etkili olduğunu gösteren klinik çalışma Amerikan Klinik Onkoloji Cemiyeti'nin 2001 yılında düzenlediği konferansta da sunulurken, İrlanda'da bazı durumlarda ilacın kullanılmasına izin verildi. Honduras'ta ilaç eczanelerde satılıyor.

"Tribolojinin Türk dehası" Prof. Dr. Ali Erdemir de icat ettiği karbon kaplama teknolojisiyle bilimde çığır açtı. Prof. Dr. Erdemir, yıllar önce iş aradığı Türkiye'de resepsiyon memurluğu uygun görülmesi üzerine Türkiye'yi terk etti.

Önemli buluşlara imza atan bilim adamlarımızdan bazıları

Gazi Yaşargil: Alanı nöroşirurjide rakipsiz kabul ediliyor. Geliştirdiği yöntemlerle çok zor ve hassas bölgelerdeki tümörlerin alınabileceğini kanıtladı.

Mehmet Öz: Kalp hastalıkları uzmanı olan ve New York Colombia Üniversitesinde görev yapan Türk kalp cerrahı, yaptığı çalışmalarıyla ve yazdığı kitaplarla tanınıyor. 

Murat Günel: "Yeni Gazi Yaşargil" olarak adlandırılan bilim adamımız beyin ve damar cerrahisinde dünyada isim yapan diğer bir Türkdoktoru olarak biliniyor.

Gökhan Hotamışlıgil: Harvard Üniversitesi'nde Genetik ve Kompleks Hastalıklar Bölüm Başkanı olan Türk bilim adamı obezite, şeker hastalığı ve kalp hastalıklarıyla ilgili kendisine patent kazandırmış çalışmaları bulunuyor.

Emrah Yücel: ABD'de yaşayan özellikle ödül aldığı "Frida" afişi ve "Rüyamdaki Amerika", "28 Gün", "Panama Terzisi", "Kadınlar Ne İster" ve daha birçok Hollywood filminin afişlerini yapma başarısıgösterdi.

Feryal Özel: NASA'nın en başarılı astrofizikçilerinden olan Özel, bilim adamı Einstein'ın aralarında bulunduğu 20 dehadan oluşan Büyük Fikirler Listesi'nde yer alıyor.

Prof. Dr. Atilla Ertan: Gastroenterolog Türk bilim adamı, ABD'nin en seçkin 10 klinik hekimi arasına yer alıyor ve dünyaca ünlü ünlü Methodist Hastanesi'nde sindirim hastalıkları konusunda tıbbi direktörlük görevini yürütüyor.

Esen Ercan Alp: ABD Enerji Bakanlığı Laboratuarlarında araştırmalar yapan fizikçi. 5 bin yıllık metal heykeli röntgen cihazında analiz ederek, 1949 yılında icat edilmiş olan radyokarbon tekniğine son verdi.

Ayşem Sunal: Ankara Devlet Balesiyle gittiği Japonya'daki bir yarışmada Anvers Kraliyet Balesi Müdürü Robert Denvers'ın Belçika'ya davet etmesi üzerine Belçika'ya yerleşti ve kariyerine hala burada devam ediyor.

Neva Çiftçioğlu: Amerikan Uzay ve Havacılık Dairesi NASA'da çalışan Türk kadın araştırmacı Texas'taki Johnson Uzay Merkezi'nde görev yapıyor.

Namık Volkan: ABD'de yaşayan ünlü psikanalist Türk bilim adamı. Yaptığı çalışmalarla psikiyatri alanında dünyanın en prestijli ödülü sayılan "Sigmund Freud" ve "En iyi eğitmen ödülü"nü aldı. 

Prof. Dr. Hasan Garan: New York Presbytarian Hastanesi Elektrofizyoloji Bölümü Başkanı olan Türk doktor, ABD'de en çok tercihedilen hekimler listesinde yer alıyor.

Prof. Dr. Ahmet Çakmak: Ulusal Kurtuluş Savaşı kahramanlarından Mareşal Fevzi Çakmak'ın torunu olan bilim adamı Princeton Üniversitesiİnşaat Mühendisliği bölümünde deprem konusunda çalışmalar yapıyor.

Binlerce öğrencimiz yurtdışında

Yurtdışında okuyan 50 bini aşkın öğrenci bulunurken, eğitimleri tamamlayıp geri dönmeyenlerin oranının yüzde 30'larda olduğu veriler arasında.

Özellikle fen bilimlerinde mastır ve doktora çalışmasını tamamlayan Türk öğrencilerin ülkeye dönmemesinin en büyük nedeni ise bulundukları ülkede sağlanan maddi imkanlar. Mastır ve doktora öğrencileri eğitim gördüğü ülkelerin araştırma merkezleri ve teknoparklarda kısa sürede yüksek ücretle çalışma imkanı bulabiliyorlar.

Eğitimlerini tamamlayarak Türkiye'ye dönenler ise bilgi birikimleri ve deneyimleri doğru yerlerde değerlendirilmediği, aldıkları ücretlerin yetersizliği ve mesleki gelişimlerinin sekteye uğradığı için bilimsel çalışmalara önem vermiyorlar.

Rektörler ne diyor?

İnönü Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Fatih Hilmioğlu, beyin göçünün önemli bir sorun olduğunu söyledi.

Üniversite sınavlarında yüksek puanı olan öğrenciler arasında yapılacak bir ankette çoğunun yurtdışına gitmek istediğini belirlenebileceğine dikkat çeken Prof. Dr. Hilmioğlu:

"Eğitim paralı bir iş. Devlet bu çocuklara ilkokul, ortaokul, lise ve üniversite eğitimini veriyor. Sonra başka ülkeler beş kuruş harcamadan bu insanları alıyor. Bu tür yüksek nitelikli öğrencilerin bir şekilde üniversitelere kanalize edilmesi lazım. Özellikle maddi yönden yapılacak düzenlemelerle akademisyenlerin Türkiye'de kalmalarını sağlamamız gerek." Kafkas Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Necati Kaya ise göçün önüne geçilebilmesi için sosyal ve ekonomik şartların iyileştirilmesi gerektiğini söyledi.

Kendi üniversitesi başta olmak üzere birçok üniversitede altyapıdan lojman sorununa kadar birçok sıkıntılarının bulunduğunu anlatan Kaya, "Ekonomik olarak sıkıntısı olmayan personel başka üniversiteleri veya yurtdışına gitmeyi tercih etmezler" diye konuştu.

Kaynak:
http://www.yenimesaj.com.tr/index.php?sayfa=anasayfa&haberno=6013766&tarih=2006-06-11

© 2000-2008
ilker Fıçıcılar
F.U.E.L
Bilim
www . Bilim Bilmek . com