Dizüstü Bilgisayarı Pilden Kullanma Süresini Uzatma İpuçları
Bu yazıyı okuyanlar önce şunları okudular:
Eğer okumaya zamanınız yoksa, yalnızca son paragrafı uygulasanız yeterli... En çok işe yarayanı o... Yazının tümü karışık geldi ise de, yalnızca 4., 7. ve 9. madde ile Ek A'ya önem verseniz yeterli... Bunlardakiler etkili ve hepimizin kolayca alabileceği önlemler.
İçindekiler
1. Giriş
2. Kullanılmayan Aygıtları Kapama
3. Servislerin Kapatılması
4. Standart Önlemler
5. Diske Veri Yazılma Sıklığını Azaltmak
6. RMclock Kullanımı
7. Pilli Çalışma İçin Ön Hazırlık
8. İşletim Sistemi Değişikliği
9. Tarayıcı Değişikliği
Ek: A
Ek: Kaynaklar
1. Giriş
Dizüstü bilgisayarların pilden çalışma süresini uzatmak belli bir kullanım alışkanlığı edinmek ve minik minik çeşitli değişikliklerle mümkün olabiliyor. Ne yazık ki tüm bunları bizim yerimize yapacak mucizevi bir program da yok. Edineceğimiz yeni alışkanlıklar ve yeni ayarlar pilin en verimli kullanılmasına yönelik olacak; bu uğurda ise bir miktar hızdan vazgeçeceğiz. Şimdi sırayla bunları yapalım:2. Kullanılmayan Aygıtları Kapama
Şu tıklamaları yaparak bilgisayarın donanım ayarları merkezine ulaşalım:
Bilgisayarım (sağ tuş menüsü) -> Yönet -> Aygıt Yöneticisi
Burada, bilgisayarımızı özellikle pilden kullanırken gerek duymadığımız donanımı devre dışı bırakacağız.
Bunlar genellikle şunlar:
a) Firewire
b) Bluetooth
c) Ethernet kartı
d) Modem
e) DVD sürücü
Ben dizüstü bilgisayarda bunların hiç birini kullanma gereği duymadığımdan bu beş donanım da sürekli kapalı. Siz de kapayabilirsiniz, nasıl olsa gerek olduğu zaman ilgili donanımı aynı menüden etkinleştirmek kolay.
Aygıt Yöneticisi ayarlarındayken ethernet kartı için Ağ Bağdaştırıcıları menüsünden yanında Wireless yazMAyan seçeneğe sağ tuş ile tıklayıp "Devre Dışı Bırak" seçeneğine tıklıyoruz. Diğerlerinin menü adları ise Modemler, CD/DVD rom vs. gibi gayet belirgin. İlgili menüde tek tek kapıyoruz; hepsi bu.
Ek olarak ekran kartınız nVidia, ATI vs. ise ekran kartı ayarlarından pilden çalışma esnasında ekran kartının en düşük hızda çalışmasını da ayarlamak pilden çalışma süresi açısından çok yararlıdır.
3. Servislerin Kapatılması
Kimi servisler gereksiz yere açıktır. Bunları Bilgisayarım(sağ tuş menüsü) -> Yönet -> Hizmetler menüsünden girilen ayarlar ile kapatabilirsiniz. Örneğin hızlı arama için dizin hizmeti oldukça gereksiz ve bilgisayrı yavaşlatan, pilden çalan bir hizmettir. Webclient da gereksizdir. Ek olarak çoğu programın (Java, Realplayer, IBM, Dell vs. vs.) otomatik güncelleme hizmeti de gereksizdir. Çok ihtiyaç olursa bunları 6 ayda bir siz elle de güncelleyebilirsiniz. Tabii antivirüs vb. gibi güncel veriye gerek duyan güncellemeleri kapatmamalısınız.
Ayrıca Windows otomatik güncellemelerini de sadece size soracak şekilde ayarlayabilirsiniz, kendi kendine indirip kurmamalı.
Bunlardan başka Başlat -> Çalıştır menüsüne msconfig yazarak da Windows'un açılırken çalıştırdığı gereksiz programcıkları iptal edebilirsiniz. Büyük markalardan alınan bilgisayarlar genellikle açılışta bir sürü ıvır zıvır çalıştırırlar ve bunları ekranın sağ alt köşesinde biriktirirler; bu programcıkları ekranı, 3 boyutlu sesi, güncellemeleri vs. ayarlamak için Marka bilgisayarın kendi programlarıdır ve neredeyse kimse de kullanmaz. Bunları kaldırarak sadece pilden çalışma süresini uzatmaz, bilgisayarınızı da hızlandırmış olursunuz.
4. Standart önlemler
a) Ekran ışığını azaltmak.
b) Hopörlör sesini çok açmamak ya da kulaklık kullanmak.
c) Güç ayarlarını "En Çok Pil"e ayarlamak.
- Ekranı 1-2 dakika kullanılmazsa,- sabit diski 5 dakika kullanılmazsa,- bilgisayarı 10 dakika kullanılmazsa güç koruma moduna geçecek şekilde ayarlamak.- Bilgisayar 20 dakika kullanılmazsa uyku moduna geçecek şekilde ayarlamak (bunu fazla düşük tutmak, uyku moduna giriş çıkışlar sabit diski yorduğundan, pilden çalışma süresini arttırmayıp aksine azaltacaktır).
d) Daha büyük bir pil almak (9 hücreli bir dizüstü bataryası gibi).
e) Şarjlı yedek bir pil taşımak.
5. Diske veri yazılma sıklığını azaltmak
dskcache.exe adlı küçük bir program Windows 2000/XP/Vista/7'nin disk erişimi sırasındaki önbellek kullanım şeklini ayarlıyor. Bu programı çekip uygun bir yere, mesela C:WINDOWS klasörüne kaydettikten sonra sadece bir kez Başlat -> Çalıştır menüsünde Aç yazan kısma "CWINDOWSdskcache.exe +w +p" yazıp Tamam'a tıklayarak Windows'un disk önbelleğini daha verimli kullanmasını sağlayabiliriz. Burada "+w" parametresi diske yazma önbelleğini aktifleştirirken "+p" parametresi de diske yazma işlemini pilli bilgisayarlar için daha verimli hale getiriyor. Pilsiz bilgisayarlarda veri kaybını önlemek için diske yazmalar derhal yapılırken, pilli bigisayarlarda ani güç kesilmesi riski olmadığından yeterli veri biriktikçe diske yazma yapılarak verim arttırılıyor. (not: yeni bir service pack yükledikten sonra da bu programı çalıştırarak ayarı yenilemeliyiz).
6. RMclock, SpeedSwitch XP, Notebook Hardware Control ve benzeri hız azaltma programı kullanımı
http://cpu.rightmark.org/products/rmclock.shtml adresindeki RMclock adlı yardımcı program ile işlemciyi mümkün olabildiğince düşük hızlarda kullanabilmek mümkün. Bu adresteki download menüsünden indirerek bilgisayarınıza kurabilirsiniz.
http://www.diefer.de/speedswitchxp/ adresinde de SpeedSwitch XP programı yer alıyor.
http://www.pbus-167.com/ adresinde de Notebook Hardware Control (NHC) programını bulabilirsiniz.
Ayrıca bilgisayarınızın web sitesinin destek sayfasından bilgisayarınız için en son güç-koruma sürücüsünü (AMD Power Now, Intel Speed Step driver gibi) bulup yüklemeniz de genellikle yararlıdır.
7. Pilli çalışma için ön hazırlık
Yolculuğa çıkmadan önce veya uzun süre prizsiz kalacağınız bir yere gitmeden önce bilgisayarınızı hazırlamanız da pilden çalışma sürenizi arttıracaktır. Prize bağlıyken bilgisayarınızdaki gereksiz dosyaları (geçici internet dosyaları hariç) temizleyip (Bilgisayarım -> C: (sağ tuş) -> Özellikler -> "Disk Temizleme") sonra da Disk Birleştirme (Bilgisayarım -> C: (sağ tuş) -> Özellikler -> Araçlar -> "Şimdi Birleştir" menüsü) yaparak bilgisayarınızın sabit disk kullanım verimini arttırın.
Bu ana hazırlığın ardından da yolculukta kullanmayı düşündüğünüz programı (veya en çok 3 programı) açarak, çalışacağınız dosyaları ya da internet sayfalarını da yükleyerek bilgisayarınızı uyku moduna (Başlat -> Kapat -> "Beklemede" menüsü) geçirin. Eğer bu "Beklemede" seçeneği görünmüyorsa bunu Başlat -> Denetim Masası -> Performans ve Bakım -> Güç Seçenekleri -> "Hazırda Beklet" menüsünden etkinleştirebilirsiniz.
Bilgisayarınızı bu şekilde hazır edince, yolculuk sırasında bilgisayarı açmaya ve tüm bu programları yüklemeye çalışıp pili gereksiz yere kullanmamış olacaksınız. Bilgisayarınızın uyku modundan çıkıp tüm ihtiyaç duyduğunuz programlar çalışır vaziyette açılması sadece 20-30 saniye kadar sürecektir.
8. Eğer henüz 2010 yılı gelmemişse Vista değil XP kullanın
Bu yazıyı yazdığım 2008 yılının Haziran ayı itibariyla Windows Vista biraz bilgisayardan anlayanların nefret ettiği bir işletim sistemi hâlâ. Bilgisayarın RAM, İşlemci ve pil ömrü gibi kaynaklarını müsrifçe ve verimsiz kullanıyor; ayrıca henüz sürücü desteği de geniş bir yelpazeye yayılmış değil. Vista çok elzem değilse, bilgisayarınıza XP kurarak bilgisayarınızın saatte 1-2 Watt daha az yakmasını sağlayabilirsiniz. Bu Watt farkının sizin bilgisayarınıza özel miktarını ölçmek için isterseniz elektronik çarşılarından bir güç ölçerli priz alabilir ya da olmadı evdeki tüm elektrikli cihazları fişten çekip, diğer sigortaları da kapayıp sadece bilgisayarınızı açık bırakarak saat başı evinizin elektrik sayacını kontrol edebilirsiniz.
8.1 Eğer Windows 7'ye henüz geçmedi iseniz geçmenize gerek yok
Bir ek not düşeyim: Yıl 2011 oldu... Windows cephesinde ise kaydadeğer bir değişim olmadı... Eğer XP'de iseniz Windows 7'ye geçmenize gerek yok. Vista'da iseniz var. Macintosh ve Linux kullanıyorsanız ise bu yazıyı zaten okumanıza gerek yoktu. Ama Ek A'ya bir bakın isterseniz, orada önemli bir veri ve bir bilgi var.
9. Opera tarayıcısı kullanın
Internet Explorer, Safari, Firefox, Chrome vs. yerine Opera tarayıcısını kullanarak internette arama tarama yapmak, hem daha hızlı hem de daha az pil yakıyor. Hele ki bir de Opera'nın, Menü -> Ayarlar -> Hızlı özellik değiştirme -> 'Eklentileri etkinleştir' ile 'Hareketli resimleri etkinleştir' ayarlarının yanındaki işareti kaldırmışsanız... Eklenti ile Flash gibi pili hızlı tüketen uygulamaları kastediliyor...
Çoğu web sitesindeki hoplayan zıplayan reklamlar Flash'tır, ve pili hızlı tüketir... Youtube ve Facebook videoları da Flash gerçi. Ama Youtube'u da dizüstünü pilden değil normal şebeke elektriğinden kullandığımızda izleriz artık, değil mi... Bir de, dizüstünü pilden kullanıyorken WiFi interneti yalnızca internete girdiğimiz anlarda açmakta yarar var. Wi-Fi oldukça fazla pil tüketir. Eğer dizüstünüzde WiFi'yi açma/kapama tuşu varsa, bunu gerektikçe kullanarak ek bir pilden çalışma süresi kazanabilirsiniz.
Ek A: Sıcaklık ve Zamana Bağlı Li-Ion Pil Ömrü Tablosu
Sıcaklık || %40 doluyken || %100 doluyken
-------------------------------------------
0 C || %98/1yıl || %94/1yıl
25 C || %96/1yıl || %80/1yıl
40 C || %85/1yıl || %65/1yıl
60 C || %75/1yıl || %60/3ay
Tablo: Ortam Sıcaklığı, Pil Doluluğu ve Pil Enerji Tutma Kapasitesi İlişkisi
Yani bir Li-Ion ('lityum iyon' okunur) pil 40 derece sıcaklıkta bir yıl boyunca %100 şarjlı olarak dizüstü bilgisayarın arkasında takılı durursa, bilgisayar pilden kullanılsın kullanılmasın kapasitesi 1 yıl sonra %65'ine düşüyor. Bunun tek sebebi sıcaklık ve içindeki enerji.
Buradan çıkan sonuç şu: Pili %40 kapasitesine düşünce şarj etmeyip bilgisayardan çıkarır ve olabildiğince soğuk bir ortamda tutarsak pilin ömrü uzayacaktır. Yoksa iki üç yılda bir yeni bir batarya almamız kaçınılmaz. Günümüzde dizüstü bilgisayarları çoğu kişi masaüstü bilgisayar niyetine kullandığı, nadiren yolculukta, otelde vs. kullanması gerektiği için bu şekilde pili çıkararak kullanma, ve pili sadece gerektiği zaman takma çoğu kişiyi rahatsız etmeyecektir.
Yardımcı Kaynak:
- http://www.batteryuniversity.com/parttwo-34.htm
Şimdi bir de ilgili bu yazıya bakmanızı öneririm:
Yakıt Pili SözlüğüBu yazıdan neden arkadaşlarınız da yararlanmasın ki!...
vvvvvvvv Beğen'e tıklayın ki haberleri olsun ;)
Takip edilmekten korkmuyoruz!.. Takip için tıklayın: twitter.com/bilimbilmek
Anahtar sözcükler: enerji, enerji tasarrufu, bilgisayar, piller
Benzer Yazılar
- Yakıt Pili Sözlüğü
- Kısa Bir Bilgisayar Tarihi
- Üniversite'lerde İnterneti Daha Hızlı ve Verimli Kullanma İpuçları
- Bilgisayar Kapasitesi Bin Kat Artacak
- Güney Kore İlk Füzesini Gönderdi
- Lhc'nin Çalıştırılması Üzerine Meydana Gelecek Olaylar
İlker Fıçıcılar'ın Makalelerinden Örnekler
- Türkiye'de Günde Kitap Okumaya Ayrılan Süre Ne Kadar? İşte Hesabı:
- Kimler Süper Bilgisayar Kullanıyor?
- Sümer ve Türk Dillerinin Târihî İlgisi ile Türk Dili'nin Yaşı Meselesi
- Örnek Temelli Bilgisayar Çevirisi (Example-Based Machine Translation)
- İngilizce'den Türkçe'ye Çeviri Yapan Programlar ve İnsan Çevirisi Karşılaştırması
- Prof. Dr. Erdal İnönü (1926 - 2007)
- Evden ODTÜ'deki Science Direct'i Kullanmak
- Üniversite'lerde İnterneti Daha Hızlı ve Verimli Kullanma İpuçları
- Fizikçi ve Politikacı Sn. Erdal İnönü'yü 31 Ekim 2007'de Kaybettik
- Mars Yakınlaşması
- Bir insan, yaşamı boyunca kaç kitap okuyabilir?
- Bilim Nedir Ne Değildir -- Çok Kısa Kısa
- Mpemba Etkisi
- Hayyam ve Padişah
- Fitneci
- Dizüstü Bilgisayarı Pilden Kullanma Süresini Uzatma İpuçları
- Organize Olmak ve Aradığımızı Bulmak Üzerine Yararlı Yazılımlar ve İpuçları
- Eğlenceli Soyadları Kısa Tarihçesi
- Ceviz ve Çan Kulesi
- Bu Taşı Kafama Kim Attı?
- Çok Uzun ve Sağlıklı Yaşayacaklara Yapılacaklar Listesi
- Bir Robotun Güncesi
- Karaçocuğun Yarıçapı
- Bask Dili
- Duru Dil Üzerine
- Çevrilebilir Yazı Yazmak
- Ekitap Teknolojisi Hakkında Kısa Kısa
- Facebook Güvenliği
- Kitap İmhası ve Kütüphaneci
- Fince
- Sinestezya
- Sakallı Celal
Referans bilgisi: "Dizüstü Bilgisayarı Pilden Kullanma Süresini Uzatma İpuçları", 2011 , Bilim Bilmek sitesi, /tr/dizustu-bilgisayari-pilden-kullanma-suresini-uzatma-ipuclari.html
Bu sayfayı Facebook'ta paylaşın.
Bu sayfayı Twitter'da paylaşın.
![[Para Kazanma Yollar�]](http://www.parakazanmayollari.com/resim/parakazanmayollari-468x60-01.gif "internetten Para Kazanma ve Evde i� ile ek gelir elde edip kredi kart� borcundan kurtulma")